Ίωνες προσωκρατικοί φυσικοί φιλόσοφοι και μαθηματικά

  • Post author:
  • Post category:ΑΡΘΡΑ

Σε δώδεκα ίσα τμήματα χώρισαν το κορδόνι
του Χώρου Χρόνου κατ’ αρχάς με τ’ όνομα «αρπεδόνη» !
Δώδεκα Πόλεις κτίστηκαν , όσοι και οι θεοί τους
στης Ιωνίας τη μεριά κι άξιοι οι Φιλόσοφοί τους !

Στην αρχαία Αίγυπτο λοιπόν κατά τον Ηρόδοτο οι «αρπεδονάπτες» ( απτόμενοι της αρπεδόνης ) μετρούσαν μήκη και εμβαδά αγροκτημάτων στις όχθες και το Δέλτα του Νείλου , υπολογίζοντας και τους φόρους σε Χρήμα η Μάζα (τροφή) που έπρεπε να αποδώσουν οι γαιοκτήμονες στους Φαραώ…
Ο Θαλής από την Μίλητο , ο πρώτος από του 7 σοφούς της πρώτης εκείνης Ελληνικής περιοχής που έφερε το όνομα Ιωνία, ταξίδευε στην Αίγυπτο με σκοπούς εμπορικούς , αλλά και ερευνητικούς του πολιτισμού της Αιγύπτου και της Μεσοποταμίας.

Είναι ευρύτατα γνωστό πως ο Θαλής, εφαρμόζοντας την αναλογία σαν αριθμητική σχέση και την ομοιότητα ορθογωνίων τριγώνων , κατάφερνε να υπολογίζει μπροστά στα μάτια των έκπληκτων ιερέων τα ύψη των πυραμίδων η των ιερών οβελίσκων, χρησιμοποιώντας τη ράβδο του σαν μονάδα μέτρησης και μετατρέποντας το αποτέλεσμα στις μονάδες μέτρησης που χρησιμοποιούσαν εκεί .
Είναι ακόμη γνωστό στην παγκόσμια επιστημονική κοινότητα ότι από αυτή την εποχή η Γεωμετρία , η Αριθμητική και η Κοσμολογία από Τέχνες και μυθολογικές Κοσμογονίες (με κάθε λαό της γης να φέρει την δική του κοσμογονία) μετασχηματίζονται σε κλάδους της Επιστήμης των Μαθηματικών και ενοποιούνται στην Επιστήμη των επιστημών που από τότε έως σήμερα καλούμε Φιλοσοφία!
Στα σχολεία όλου του κόσμου σήμερα γνωρίζουν τον Ίωνα Θαλή σαν Μαθηματικό σίγουρα μέσα από τα ομώνυμα θεωρήματά του που συσχετίζουν την παραλληλία δέσμης ευθειών τεμνόμενων από δύο άλλες ευθείες ( το 1ο θεώρημα με την ισότητα ευθυγράμμων τμημάτων και το 2ο θεώρημα με την αναλογία μεταξύ τους ) , η απόδειξη των οποίων βασίζεται στην ισότητα τριγώνων ( για το 1ο ) και στην ομοιότητα τριγώνων ( για το 2ο ) .
Τα Θεωρήματα λοιπόν αυτά του Θαλή μαζί με το Θεώρημα του μαθητή του Πυθαγόρα από τη Σάμο , το οποίο συσχετίζει την έτερη γεωμετρική σχέση της καθετότητας των πλευρών ενός ορθογωνίου τριγώνου με τη γνωστή δευτεροβάθμια σχέση ισότητας μεταξύ των τετραγώνων των τριών πλευρών του , αποτελούν τα δυο γερά θεμέλια της Ευκλείδειας Γεωμετρίας που θεμελιώνει με τη σειρά της όχι μόνο την Γεωμετρία σαν κλάδο της Επιστήμης των Μαθηματικών αλλά μέσα από την αποδεικτική της μεθοδολογία , την επιστημονική σκέψη γενικότερα .
Τι είναι όμως αυτό που κάνει τέσσερις αιώνες ύστερα από τον κύκλο της ζωής του Θαλή τον άγνωστο Αλεξανδρινό «αξιολογητή» να τον κατατάξει ως πρώτο και όχι μόνο κατ’ αρχαιότητα , μεταξύ των 7 σοφών της αρχαίας Ελλάδας ;
Θεωρώ , ούτε μόνο τα γεωμετρικά του Θεωρήματα , ούτε οι αστρονομικές του γνώσεις που όπως λέγεται τον βοήθησαν να προβλέψει μία ηλιακή έκλειψη, αποτρέποντας μία μάχη μεταξύ Μήδων και Λυδών , ούτε η ανακάλυψη του στατικού ηλεκτρισμού και τόσων άλλων ευφυών επινοήσεων – ανακαλύψεων και ιδεών . Αυτό που κατά την άποψή μου τον κάνει ιδιαίτερο φιλόσοφο εν ζωή και σοφό μετά τον θάνατό του , είναι ο παρακάτω δεκάλογος πέντε αρχών :

  • Πρεσβύτατον των όντων Θεός , αγέννητον γαρ .
  • Κάλλιστον Κόσμος , ποίημα γαρ Θεού .
  • Μέγιστον Τόπος , άπαντα γαρ χωρεί . (Το σύμπαν τα χωράει όλα)
  • Τάχυστον Νούς , δια παντός γαρ τρέχει .
  • Σοφότατον Χρόνος , ανευρίσκει γαρ πάντα

και πέντε παραινέσεων :

  • Γνώθι σ’ αυτόν (αυτογνωσία – αυτοκριτική )
  • Μέτρω χρω ( να χρησιμοποιείς το μέτρο )
  • Κολακεύειν γονείς μη όκνει . ( Μην τεμπελιάζεις να ικανοποιείς τους γονείς )
  • Βαρύ η απαιδευσία ( άσχημο πράγμα η αμορφωσιά )
  • Φίλων παρόντων και απόντων μέμνησο . (να θυμάσαι τους φίλους … )

και την συμπλήρωση των παραπάνω 5 ορισμών εννοιών με το : « Ισχυρότατον Ανάγκα , θεοί γαρ πείθονται » ( Πιο ισχυρό όλων είναι η Ανάγκη , διότι σ’ αυτήν υπακούουν και οι θεοί ).
Σε τούτη την Αναγκαιότητα – Νομοτέλεια του Λόγου όλοι οι επόμενοι Ίωνες Φυσικοί – Μαθηματικοί Φιλόσοφοι στήριξαν τη φιλοσοφία τους ερευνώντας , ανακαλύπτοντας και αξιοποιώντας τα αποτελέσματα τούτης της έρευνας , βάζοντας έτσι τα θεμέλια της παγκόσμιας Επιστήμης και Φιλοσοφίας .
Από τους μαθητές του Θαλή ο Αναξίμανδρος της πρώτης αυτής Σχολής της Μιλήτου θέτοντας το ΆΠΕΙΡΟΝ σαν αρχή – βάση ερμηνείας του υλικού Κόσμου και με την ιδέα της «Ανακύκλησης της Ύλης» δημιουργεί για πρώτη φορά μια επιστημονική θεμελίωση της Εξελικτικής Θεωρίας , την οποία ο Δαρβίνος με ένα πιο σύγχρονο και ολοκληρωμένο τρόπο παρουσιάζει ενάμιση μόλις αιώνα περίπου πριν από σήμερα.
Για τον Πυθαγόρα τον Σάμιο αν και χρειάζεται ειδικό και ιδιαίτερο άρθρο για να αναφερθεί κανείς στο πολύπλευρο Φιλοσοφικό Έργο του , ας σημειώσουμε πέραν της συμβολής του στην επιστημονική θεώρηση της Γεωμετρίας , της Θεωρίας Αριθμών , της καθιέρωσης του Δεκαδικού συστήματος έναντι του εξηκονταδικού των προελληνικών πολιτισμών και της Αστρονομίας , η Μουσική βρίσκει μέσω των Αριθμών την πρώτη γραπτή Μαθηματική έκφρασή της .
Προσωπική μου γνώμη σήμερα είναι ότι με την αξιοποίηση και της συνεχώς αναπτυσσόμενης Τεχνολογίας η Κοινωνία μέσα από ένα σύγχρονο προοδευτικό Εκπαιδευτικό Σύστημα πρέπει να αξιοποιήσει τη προσφορά και το μεγάλο Επιστημονικό Έργο των Ιώνων Μαθηματικών Φιλοσόφων .

Από το Πυθαγόρειο Σάμου 7/1/2021
Πέτρος Σοφιανός